Lendas do Camiño de Santiago: Os pastores de Estella

Pastor

Os pastores que descubriron á virxe

Na parte máis alta de Estella (tamén coñecida como Lizarra) atópase a Basílica da Virxe do Puy, cidadá ilustre de Estella e patroa (xunto con San Andrés) moi querida polos veciños da localidade, entre outras cousas, polas simpáticas faccións da súa talla. O certo é que existe unha lenda achega do descubrimento desta virxe e da propia fundación da localidade de Estella, unha das lendas máis coñecidas no Camiño de Santiago ao seu paso por Navarra.

A lenda fala dun grupo de pastores reunidos coas súas ovellas na saia do monte Puy, como era o seu costume, que unha noite do ano 1.085 víronse sorprendidos ao ver a caída de moitas estrelas sobre a cima -xusto onde hoxe levántase a Basílica da Virxe do Pyu- polo que se apresuraron a dirixirse cara ao lugar. Nótese que precisamente o nome de Estella vén directamente de stella (en latín estrela), relacionado con este suceso. Unha vez alí atopáronse cunha cova e dentro dela unha imaxe da virxe, tras o que se apresuraron a ir á súa parroquia para avisar ao sacerdote.

O cura e unha comitiva que lle acompañaba desprazáronse ao lugar e tentaron mover a imaxe da virxe, pero nin con todas as súas forzas puideron movela un só centímetro. Unha especie de forza divina retiña a imaxe, parecendo coma se a virxe non se quixese mover daquel lugar, así que tomaron a decisión de deixala onde estaba e construír un santuario ao redor seu. En 1090 o rei navarro Sancho Ramírez (I de Aragón e V de Pamplona) fundou a localidade de Estella para protexer e dar acubillo aos peregrinos do Camiño de Santiago; unha necesidade naquel momento dada a gran cantidade de viaxeiros de Europa que pasaban pola zona camiño á tumba do apóstolo.