O milagre do galo e a galiña, unha das lendas máis coñecidas do Camiño

Santo Domingo de la Calzada

Se falamos de lendas no Camiño de Santiago, debemos deixar nun lugar moi especial a coñecida como "O milagre do galo e a galiña", unha das historias máis coñecidas na ruta xacobea e na Rioxa. Esta lenda ten lugar nunha paraxe magnífica á vez que máxica, un deses lugares que os peregrinos coñecen e dos que non se esquecen facilmente, a localidade de Santo Domingo da Calzada, situada a beiras do río Oja. Tan importante é a lenda para este municipio, que é ben de interese cultural por parte do Gobierno da Rioxa. De feito, debido á lenda, na catedral calceatense hai sempre un galo e unha galiña vivos.

Nunca escoitastes, na vosa peregrinaxe, o devandito "en Santo Domingo da Calzada, onde cantou a galiña despois de asada"? Este devandito está directamente relacionado coa historia ou lenda que vos contaremos a continuación. Por suposto, como na maioría das lendas, estes contos teñen unha certa parte real, unha base desde a que se constrúe toda a parte fantástica e, probablemente relixiosa, da historia.

O milagre do galo e a galiña

Santo Domingo de la Calzada - Catedral

Conta a historia que durante o século XIV, onde o Camiño de Santiago aínda non era un percorrido tan recoñecido como hoxe en día, unha pequena familia alemá quixo peregrinar ata Santiago de Compostela. A familia estaba composta, unicamente, por tres persoas: o pai, a nai e o fillo, Hugonell. Non está clara a súa idade, pero ao parecer roldaría a maioría de idade, os 18 anos.

O mozo alemán, e os seus pais, chegaron a unha pousada do pobo onde se hospedaron para pasar a noite. Na pousada servía unha moza que se namorou perdidamente de Hugonell en canto o viu... Con todo, o mozo alemán non está polo labor de compracer os desexos da rapariga, e decide rexeitala esa noite. A moza non pode soportar a vergoña e, con ganas de vinganza, decide acusar a Hugonell dun delito.

Garda no zurrón do mozo alemán unha copa de prata e, máis tarde, acusa de roubo a Hugonell. Cando o mozo e os pais deciden partir á mañá seguinte, para seguir o seu Camiño ata Santiago de Compostela, preséntanse as autoridades debido á denuncia da moza. Estes membros da xustiza revisan o zurrón do mozo alemán, descubrindo nel a copa de prata.

Só existe un castigo para os ladróns da época; é condenado á forca, unha das moitas formas de cumprir a pena capital no século XIV. Os pais, sen saber que facer polo seu fillo, deciden rezar a Santiago; o santo non lles defraudará. O castigo imposto pola xustiza cúmprese e o raparigo é aforcado. Con todo, cando os pais se achegan ao inerte corpo do seu fillo, Hugonell fálalles e dilles que foi salvado da morte pola graza do Santo.

O milagre do galo e a galiña

Os pais non dubidan en apresurarse a contar toda a historia ao corrixidor, que nese momento está a gozar da cea e tómase un bo prato de aves de curral. O corrixidor na idade media era un funcionario real dedicado a varios aspectos, incluíndo a de facer o papel de xuíz en primeira ou segunda instancia. Eran, en todos os aspectos, gobernadores con competencias xudiciais, militares, comerciais, etc.

Xa vos podedes imaxinar o que pasou... o corrixidor pensou que a parella alemá estaba a tomarlle o pelo, e burlouse deles asegurando que o seu fillo tiña tanta vida como o galo e a galiña que estaba a piques de comer. É nese momento cando as dúas aves de curral saltan do prato do corrixidor e póñense a cacarear alegremente, coma se non fosen cociñadas. Ante as evidencias, e a pesar de ser importunado na súa cea, o corrixidor tivo que facer caso ás peticións desta familia alemá.

Non son poucos os que asocian esta lenda coa coñecida como "O Galo de Barcelos", e probablemente teñan un mesmo orixe. Pero esa, amigos, xa é outra historia...