Santo Domingo de la Calzada

 O núcleo, fundado no século XI polo santo cuxo nome perpetuou, consolidouse co paso dos séculos como histórico fin de etapa, pola vocación hospitalera coa que se creou, pola riqueza arquitectónica do seu núcleo monumental e por ser escenario do coñecido milagre do galo e a galiña, o do peregrino aforcado, unha das lendas xacobeas máis estendidas.

Este feito posibilitou que a súa catedral sexa o único templo con dereito a ter animais vivos nun galiñeiro. Os seus distintos monumentos permitirán ao camiñante rememorar a historia de Santo Domingo, un eremita que quixo ser monxe e non lle deixaron. Tras retirarse a vivir aos bosques que ocupaban o lugar observou as dificultades que tiñan os peregrinos para continuar rumbo a Compostela polo que traballou desde entón en facilitarlles o percorrido coa construción dunha ponte que salvase o caudaloso paso do río Oja, un hospital onde refuxiarse, unha calzada que unise Nájera con Redecilla del Camino -para o que tallou diversas aciñeiras que dificultaban o tránsito- e unha pequena igrexa, hoxe desaparecida.

Á súa morte (1109), e tras ser enterrado na propia ruta trazada por el, empezáronse a asentar edificacións ao redor do seu sepulcro, o que significou o inicio dun pequeno burgo que comezou a crecer baixo protección real. Como curiosidade destacar que Santo Domingo é o patrón das Obras Públicas e dos enxeñeiros e camiños españois. A cidade permanece na actualidade envorcada no Camiño, con aloxamentos e servizos adecuados ás súas necesidades.

Todos os peregrinos que cheguen á localidade entre o 10 e o 15 de maio poderán unirse ás Festas do Santo que, inclúen multitude de tradicións e ritos que conmemoran o recordo da súa obra. A xornada principal ten lugar o día 12, cando se conmemora a morte do santo.

Ao amencer celébrase o tradicional Xantar do Santo, repartido pola propia Confraría do Santo aos veciños. Esta comida, na que se inclúen garavanzos con carne e verdura, trata de lembrar o carácter solidario do patrón calceatense. Nun aspecto gastronómico diversas pastelarías recrean o famoso milagre do peregrino aforcado nun doce típico, os coñecidos como ahorcaditos. Pódense adquirir, entre outras, na pastelaría Isidro (rúa Piñeiral, 52).