A Coruña-Bruma

El itinerario bordea la ría de O Burgo

A variante desde A Coruña, tamén coñecida por Camiño do Faro, ao arrincar iluminado pola torre de Hércules, enlaza na localidade de Bruma co itinerario vindo de Ferrol, fito onde conflúen as dúas rutas do Camiño Inglés. A primeira etapa desde a urbe coruñesa atravesa os municipios de Culleredo, Cambre, Carral, Abegondo e Mesía, sobre un trazado de dificultade moderada ata que atopa as pronunciadas pendentes cara ao final do treito.

O peregrino percorre na xornada inaugural unha distancia de 32 kilómetros; camiñada considerable, aínda que alcanzable ao tratarse da primeira marcha e tendo en conta que a variante coruñesa redúcese a tres etapas ata Santiago, cun total de 74 kilómetros.

De contorna puramente urbana no primeiro terzo da xornada, o Camiño deixa atrás a fachada atlántica e penétrase en fragas por camiños e carreiros forestais de amable paso. O pero da etapa é a deficiente señalización no núcleo coruñés e a facilidade para o extravíou en Culleredo e Cambre, onde habrá que poñer especial atención para non desviarse da senda.

Rodeada de servizos, a ruta non supón un problema o avituallamiento, aínda que os kilómetros finais serpentean por veredas afastadas de núcleos de población.

A etapa (32 kilómetros)

O porto de Ou Parrote é a referencia histórica tomada para o desembarco de peregrinos na Coruña. Do mesmo xeito que a rada ferrolá, a herculina destacó polo seu ubicación estratégica como punto de arribada entre as localidades do golfo Ártabro desde a inventio do Camiño no medievo e as primeiras peregrinacións de devotos vindos do norte e o oeste de Europa para visitar o sepulcro do apóstol Santiago.

A primeira referencia dos romeus, e actual punto de partida desde A Coruña, é a igrexa de Santiago, o templo más antigo da cidade, construído no século XII e emprazado no casco antigo, no número 1 da rúa Parrote. De orixe románico e erixido sobre unha capela anterior, conserva tres ábsides da construcción orixinal e loce na súa fachada unha imaxe ecuestre do apóstol Santiago, así como numerosos motivos xacobeos no interior. A escasa distancia, no número 12 da mesma rúa, pódense recoller as credenciais a Compostela, aínda que só os xoves de 17.00 a 19.00 horas. Conserva a zona vestixios da arquitectura militar e os restos das murallas protectoras do primitivo asentamento da cidade, flanqueada polo castelo de San Antón (sede do Museo Histórico Arqueológico) e o baluarte coñecido como Fortaleza Vella, actualmente jardín de San Carlos.

Iniciado o paso desde a igrexa de Santiago, a pouco más de cen metros atópase a praza de María Pita e a casa consistorial. Debido á deficiente señalización do Camiño no armazón urbano, o recomendable é seguir o rueiro, fiándose das direccións aínda que non haxa rastro de señales xacobeas. Así, desde a praza consistorial a ruta segue pola avenida da Mariña, baixo os edificios de galerías e soportais que lle valeron á urbe o sobrenome de cidade de cristal. Seguindo en línea recta, o itinerario discorre paralelo aos Cantóns e pasa polo emblemático Obelisco, construído en 1895 en memoria do alcalde Aureliano Linares Rivas.

Sen desviarse da línea recta, segue pola rúa Sánchez Bregua, deixa á dereita a praza de Ourense e o edificio da Delegación do Goberno á esquerda. Continúa recto pola avenida de Linares Rivas e alcanza a fonte de Catro Camiños pola rúa Fernández Latorre.

O Camiño cruza a praza deixando a fonte á esquerda e mantense en línea recta por Marqués de Amboage, ata unha curva en lixeira costa arriba, á altura da estación de autobuses, contigua á de avenida Alfonso Molina e unha ponte peonil que cruza os catro carrís. Habrá que refugalo e seguir de fronte, en suave baixada, ata chegar á rotonda que entronca coa avenida de Monelos, xunto ao edificio administrativo de usos múltiples. Desde allí, as señalizaciones comezan a ser visibles e non habrá dificultade para orientarse nos kilómetros vindeiros.

Saída da cidade

Cruzada a glorieta (segundo ramal), iníciase un ascenso cara ao barrio de Eirís, saída da cidade. Case ao coroar a cota, a ruta topa cunha rotonda nunha zona de obras. Habrá que tomar á esquerda por un paso de cemento para incorporarse de novo á avenida de Monelos. Do suave ascenso pásase a unha baixada pola avenida Montserrat, mentres acompañá o viaxeiro a fermosa vista de Santa Cristina (esquerda). Finalizado o descenso, alcánzase a Fábrica de Armas, xusto antes dunha curta incursión na N-550. É un tramo no que hai que extremar a precaución, pois se trata dun viario moi transitado.

Á dereita queda o supermercado Alcampo e unha estación de servizo. Manteniéndose na estrada nacional, o romeu accede ao municipio de Culleredo pola avenida Miguel González Garcés (Portazgo) e xira a continuación á esquerda por unha rúa angosta (Ríou de Quintas). É un pequeñou tramo xunto a un vello muro de pedra que pode levar a confusión pola falta de señalización: débese tomar o segundo desvíou á dereita (rúa Eduardo Branco Amor), en baixada, e tomar a continuación á esquerda, pola rúa Jorge Guillén, ata desembocar nun paso de peóns na avenida Fonteculler.

Crúzase cara á urbanización A Ría, desde onde se accede ao paseo marítimo da ría de O Burgo. Amplas zonas verdes e un carril bici marcan o paso, también falto de indicacións nesta parte do trazado. Que non desespere o trajinero, xa que habrá que completar o paseo ribereñou sen señao algunha ata a ponte do Burgo, unha construcción datada do século XIV sobre os restos dunha ponte romana. Dinamitada polos ingleses nas guerras napoleónicas, a infraestrutura é todo un símbolo e punto de referencia ao comunicar os concellos de Culleredo e Cambre. Deste lado, loce un monumento ao peregrino e un cruceiro (22 kilómetros a Bruma, 64 a Santiago).

Igrexa Cambre

Desde allí a marcha sobe, á dereita, ata a igrexa de Santiago do Burgo, punto de obrigada parada para os peregrinos. Levantada a mediados do século XII co patrocinio da Orde dos Templarios, a capela conserva trazas do seu estilo románico a pesar das reformas realizadas a finais do XVIII. No seu interior alberga as imáxenes de Santiago Peregrino, Santiago Matamoros e a Virxe Peregrina.

Continúá senda cara a cálelas Outeiro (esquerda) e Picasso ata enlazar coa avenida de Galicia (esquerda). Segue pola fonte dos Pelamios e a rúa á que dá nome ata a rúa San Xiao, na parroquia de Almeiras, xa nas inmediacións do aeroporto de Alvedro.

Pasa o Camiño fronte á igrexa neoclásica de Almeiras, rúa Choeira e rúa das Catas. Intérnase acto seguido á esquerda por Arcebispo Xelmírez e bordea o castro de Alvedro ata chegar de novo á N-550 e os accesos ao parque empresarial. Paralelo a esa zona industrial, o itinerario discorre logo á esquerda e cruza o ríou Valiñas pola ponte medieval da Xira. É a entrada ao concello de Cambre pola parroquia de Sigrás.

Percorre os lugares de Souto e Sobrecarreira, para enlazar coa estrada de Cabana-Anceis, ata A Rocha, á altura da rotonda da N-550 e acceso á autovía A-6. Ese treito desde Almeiras penetra paulatinamente ao camiñante na zona rural, deixando atrás as transitadas estradas e o molesto ruído do tráfico, amén da ameaza que este supón para o viandante. Resta, además, unha segunda metade de etapa ben señalizada, con mouteiras e frechas amarelas que apuntan a Compostela.

Os pasos conducen á parroquia de Anceis (Cambre) e os seus conxuntos histórico-artísticos de gran valor. O primeiro que atopa o romeu é o pazo de Drozo (esquerda) e enfronte, a fonte de San Antón, de preciosa talla. O pazo data de finais do século XVI e é unha das edificacións más antigas do municipio.

Unhas zancadas más adiante xorde outra casa señorial á beira do Camiño: o amurallado pazo de Anceis, también coñecido por pazo do Conde. Un impresionante escudo de armas coroa a fachada da edificación, construída no século XVII e recentemente rehabilitada. Fronte á súa entrada se sitúa un cruceiro, en péqueaña praza de San Marcos, onde o peregrino achará unha billa de auga potable.

Déixase o asfalto uns centos de metros más adiante para tomar unha pista de terra que conduce ao municipio de Carral (11 kilómetros a Bruma, 53 a Santiago). Desemboca o carreiro no lugar de Lameira, xunto ás instalacións da popular panadería Dá Cunha, que conta cun local de despacho e cafetería.

Novamente sobre asfalto, discorre polos lugares de Corpo Santo, Segurde e Cañás, ben señalizado.

Tras un treito de baixada, a ruta se desvía á dereita por un camiño de terra (algo embarrado con choiva) que conduce ao linde entre Carral e Abegondo. Chega o romeu ao lugar de Aquelabanda (estrada CP-0103 de Montouto a Carral), paraxe singular pola súa bela capela en honra a San Juan (1697) e pertencente á parroquia de Santa María de Sarandóns. Allí atópase también a coñecida como casa de Felipe II, chamada así ao figurar unha inscripción na fachada que lembra a estancia en 1554 do príncipe Felipe, fillo do rei Carlos V, en viaxe á Coruña para embarcar cara a Inglaterra, onde contraería matrimonio con María Tudor.

Aquelabanda é boa zona para facer unha parada, pois conta además con bar (Café Bar Centro) e unha tenda (Ultramarinos Quintas), establecementos separados pola ponte sobre o ríou Barcés. Supón, así mesmo, o inicio do duro ascenso ata o final de etapa, así que mellor encaralo con brírenovar.

Aos poucos, a senda empínase, sobre un viario de asfalto que entronca coa AC-222. Ao cruzala, o romeu penétrase de novo no municipio de Carral, pola parroquia de Santa Mariña de Beira. Ante sí, a interminable subida cara ao alto de Peito. Parece nunca acabar e, tras cada curva, esperanzadora de terreo chairo, outro repecho desafíás pernas do peregrino, ata que se alcanza a primeira granxa (dereita). O esforzo durante o ascenso verseá recompensado coa panorámica das rías da Coruña, Ares e Ferrol.

Alcanzada a cota, na intersección coa estrada AC-542, o itinerario achégase xa ao seu fin por unha senda de terra que más adiante parece desaparecer entre prados. Por contraditorio que pareza, habrá que fiarse dun mojón que indica á dereita por un terreo sobre o que o Camiño parece borrarse. Se interna a continuación por un paso acubillado baixo a sombra de loureiros, ata entroncar novamente coa estrada no lugar de Travesas. Seguindo polo arcén do viario, chégase ao bar e estanco Casa Avelina, último establecemento ata Mesón do Vento.

A seguinte referencia é a central oéctrica, punto no que se abandona definitivamente a AC-542, cruzándola, para penetrarse nas pistas de terra que dan acceso ás granxas porcinas e de visóns asentadas na zona. É allí a confluencia co Camiño Inglés vindo desde Ferrol, co que a variante coruñesa comparte os últimos metros ata o albergue de Bruma, concello de Mesía, final da etapa.