Betanzos-Bruma

2 valoracións
19
20
17
Información
Caminos solitarios conducen ao peregrino ata Bruma

Caminos solitarios conducen ao peregrino ata Bruma

Ecuador do Camiño Inglés. A terceira etapa do itinerario discorre polos municipios de Betanzos, Abegondo e Mesía. Xornada tanto ou más dura que a anterior, especialmente pola súa lonxitude e os pronunciados repechos do seu último terzo. O peregrino ten ante sí algo más de 30 kilómetros, afastados de núcleos urbanos e con escasos servizos. Acariña terras das Mariñas, penétrase en fragas e canles frescas á sombra de piñeiros, carballos e bidueiros, e os nada autóctonos eucaliptales a través de veredas forestais. Cada paso avanza cara ao interior, alejándose da costa coruñesa, para chegar a Bruma, o punto de maior altitude do Camiño con case 500 metros sobre o nivel do mar.

Moi recomendable é saír de Betanzos ben provisto de comida e bebida, pois apenas se cruza un bar en todo o treito. E se o sol aperta, a protección para a pel se hará imprescindible na mochila do peregrino porque habrá igualmente tramos moi expostos e escampados. A xornada xa arrinca cunha forte subida para deixar atrás a capital brigantina, cal presaxio de cómo finalizarán os últimos kilómetros da etapa.

A etapa (30 kilómetros)

Cercado polos rívos Mendo e Mandeo, o romeu retoma o Camiño na capital da comarca das Mariñas. Betanzos, antiga provincia galega, é por patrimonio, tradición e cultura, cidade de visita obrigada. Así que, unha vez coñecida a urbe, tomarseá o centro urbano como punto de partida, concretamente aos pés da estatua dos irmáns García Naveira, na praza que leva o seu nome, aínda que popularmente coñecida como Ou Campo por celebrarse allí a tradicional feira.

Rodean ao camiñante os inmobles asoportalados, o Convento de Santo Domingo (século XVI), o neoclásico edificio do Arquivo do Reino de Galicia (alberga a Oficina de Turismo) e a Biblioteca municipal, antigamente Colexio de Huérfanas. A Fonte de Diana de Versalles, fundida en París, e o palco da música abanderan nese espazo a singular ornamentación herdada do modernismo.

Posto en marcha, o peregrino percorre a Rúa do Rolo –señalizada coas vieiras sobre o pavimento- ata chegar a un cambio de rasante que inicia unha baixada ata a vella ponte das Cascas, citado xa en documentos que datan do 1200. Voado polos ingleses en 1809 no seu avance cara á Coruña, a ponte tivo que ser reconstruído.

Crúzase a continuación a estrada e, cun xiro á esquerda, comeza un duro ascenso que afasta o itinerario do núcleo betanceiro -a escasa distancia de allí, atópase a tenda de bicicletas Ciqlo, 881986176-. Nese tramo, as frechas amarelas pintadas sobre a calzada son as mellores guías. En metade do repecho xorde un enorme muro de hormigón, onde se toma á dereita para continuar a subida. Case ao final do ascenso, a silueta dun peregrino metálico señá co seu brazo a ruta xacobea, cara ao lugar de Couto.

Xanrozo

Penetrada xa a senda en zona puramente rural, supera a vía de o tren Betanzos-Infesta por unha ponte en Campoeiro. Divísase a continuación un novo paso elevado, esta vez sobre a autovía A-6 onde, unha vez cruzado, comeza cun xiro á dereita unha costa abaixo ata chegar a un grupo de casas en Xanrozo. Todo o percorrido descrito ata aquí está, xeralmente, ben señalizado e discorre por viarios de asfalto. Punto e á parte marca a entrada no municipio de Abegondo (23 kilómetros a Bruma / 64 a Santiago) polo lugar de Limiñón. Se se necesitase nese punto avituallamiento, ao chegar a un cruzamento de camiños fronte ao campo de fútbol, atópase un bar a uns 200 metros cara á esquerda. Seguindo a ruta, á altura do citado campo de fútbol (esquerda do camiño), o firme tórnase de terra durante un descenso que leva á ponte de Limiñón, sobre o caudal de achega ao encoro Abegondo-Cecebre. O viario (CP-105), de novo asfaltado, conduce a Cos. Xusto á altura do cartel indicativo desa parroquia tómase á esquerda por unha estrada entre prados, paralela ao ríou, e que conduce á igrexa e cemiterio de San Esteban de Cos.

Deixado atrás o santuario e un pequeñou grupo de casas, a ruta se interna nunha zona arborizada que ben evoca o Bosque Animado de Fernández Flórez, ambientado na veciña fraga de Cecebre. Son apenas uns centenares de metros –nos que hai pasar sobre un pequeñou arroio- para desembocar no lugar de Meangos, curiosamente señalizado nunha matrícula de coche ao pé do mojón indicativo cara a Compostela. A partir de allí, na vella aldea de Cima de Vila, a empresa comeza a complicarse para o romeu. A esa altura percorreuse un terzo da etapa. Tómase un carreiro á esquerda, sobre o trazado do antigo Camiño Real. Inicia en herba, pero uns metros adiante convértese nun paso embarrado e angosto que entronca cunha pista forestal de ao redor dun kilómetro de lonxitude.

Tras un tramo de estrada, levadío, alcánzase o lugar de Presedo. Cunha seguinte incursión en treitos que alternan terra e bo firme chégase á igrexa e parroquia de Leiro (14 kilómetros a Bruma / 55 a Santiago). Na marxe dereita do templo hai unha zona cuberta, con bancos, grellas e billas (funcionan). A igrexa en honra a Santa Eulalia data do século XVIII e está rodeada polo camposanto. É unha boa zona para facer unha parada e recobrar forzas.

Albergue de Bruma

Albergue de Bruma

Revitalizadas as pernas e resoltos a completar a segunda metade da etapa, retómase o paso cara a Francos, polo pequeñou grupo de casas de Matiñou. A continuación, un tramo entre montes, moi embarrado e non exento de subidas, leva de novo á estrada comarcal, que se abandona un pouco más adiante para internarse a ruta por unha vereda paralela ao ríou. Moita atención habrá que poñer a medida que se estreita o paso contiguo á canle, pois chega un punto en que as frechas amarelas desaparecen da senda.

Ante o peregrino presentarseá unha bifurcación: habrá que tomar á dereita, alejándose do curso fluvial, por un pequeñou repecho seguindo as marcas azuis pintadas nos árboles para chegar á estrada, no lugar de Vilacoba (11 kilómetros a Bruma). Allí atópase o único bar sen desmarcarse do itinerario: Casa Julia (comidas por encargo, +34 981630242), también coñecida por Péqueañita, toda unha referencia gastronómica no Camiño Inglés. É o último remanso antes da durísima subida cara a Vizoñou.

Comeza o ascenso aos pés da vella e abandonada ermida de San Paio e a próxima igrexa de Santo Tomé. Remontado o primeiro repecho pásase por diante do área recreativa de Vizoñou (7 kilómetros a Bruma); supón un bo lugar de descanso pois está dotada de mesas e bancos baixo unha fermosa carballeira. También dispón de fonte, pero non é recomendable o consumo da súa auga.

Todavía en ascenso –pásase xunto a un cruceiro illado que pertence á igrexa de Vizoñou- o traxecto continúa combinando pistas asfaltadas con camiños de terra ata cruzar a ponte sobre a autoestrada AP-9, en dirección á Malata, zona agrícola onde se asintan numerosas granxas dedicadas ao porcino e á cría de visóns.

Por fin en terreo chairo, aínda que desprovisto de árboles ou elementos que acheguen acubillo da choiva ou do sol ao peregrino, se otean as antenas repetidoras de Mesón do Vento, localidade próxima ao albergue de Bruma onde se pode acceder a servizos como taxi, restaurantes, mesóns, hospedaxe, bancos, farmacias, ultramarinos ou tendas de roupa e calzado.

Seguindo por camiños anchos de terra, serventías das granxas, chégase ao fin ao albergue de Bruma (26 kilómetros a Sigüeiro / 42 a Santiago), municipio de Mesía, e onde conflúen os itinerarios do Camiño Inglés desde o porto de Ferrol e o da Coruña. Todavía existen allí restos do antigo hospital de peregrinos de orixe medieval, contiguo á antiga capela de San Lorenzo, aínda en pé. Os estudos realizados sobre a orixe do edificio subliñan que o seu antigüidade “non ofrece a menor dúbida”, a teor da cesión que Pedro Martínez e a súa muller Urraca Rodriguez realizan a beneficio do hospital de Santiago “de omni portione nostra ipsius hospitais de Gruma”, no añou de 1175. Referenciado también como “Hospital de Gruma” polo Pai Sarmiento seis séculos después.

O núcleo non conta con servizos salvo o albergue, con todo, establecementos de Mesón do Vento levan por encargo comidas e ceas aos peregrinos, como é o caso de Mesón A Ruta, también con servizo de taxi (+34) 981692754.

Actividade

Para vivir o camiño debes estar rexistrado e/ou logueado. Dá o primeiro paso e empeza a túa historia!

Actividade recente
Sin avatar
Taxi 18/05/23 10:43:38
00
Taxi betanzos 636662782 🚕
0 0
Sin avatar
Solt 24/09/18 16:09:56
02
Hola queridos amigos del Camino de Santiago. Estamos poniéndonos en marcha con el proyecto de hacer el camino. Veo las etapas del camino inglés y francamente no estoy segura de estar entre 25-30 kilómetros por día. Para mí eso no es preocupación, ya que pensaríamos en extenderlo como para lograr hacer los 120 kilómetros en 10 días. Mi preocupación, con la cuestión de los servicios, es, si tendremos albergues en sitios intermedios a los pueblos que se mencionan como puntos de arranque y llegada en cada etapa. O es que no hay ningún pueblo en el medio?. Bueno, esto era la duda que quería compartir con ustedes y les doy gracias de antemano por ayudarme con esto. Buen Camino!
0 2
M Angeles Muñoz Santamaria
M Angeles Muñoz Santamaria 29/09/2018 23:34:03
0
Hola mira también en albergues del camino.com
0
Efrerik
Efrerik 24/09/2018 18:07:18
0
Lo puedes mirar en la guia eroski Ahy te vienes todas las poblaciones k hay y los albergues Te puedes bajar la App y así la tienes a mano
0
Sin avatar
xacobito 31/01/17 23:02:09
33
Tengo una devoción especial por esta etapa. Lluvia, saliendo de Betanzos ¡¡¡ muuucha lluvia durante casi toda la etapa,... !!!, comida improvisada y compartida bajo un cobertizo entre quienes nos cobijamos allí,... Y los lugareños, aunque pocos.

Recuerdo quedarme bajo un porche de una casita de aldea, a resguardo de la lluvia. Llegan algunos peregrinos más de la etapa anterior que se resguardan también bajo el pequeño porche. Una pequeña mujer, muy ancianita, encantadora, abre la puerta y sale. Nos pregunta en gallego de donde venimos, sobre el día y si vamos a Santiago. Nos invita a pasar adentro y nos ofrece café caliente. Su mirada es triste pero se ilumina cuando ve tanta gente (estamos 3 ó 4). Creo que es la mayor cantidad de gente ha visto pasar por allí en bastante tiempo. Sus pequeños ojitos azules se tornan llorosos cuando nos despedimos de ella. La despedida, tras unos minutos en muy agradable compañia, nos deja algo tocados.

Recuerdo la casi doskilométrica cuesta de Bruma, entre bosque de laurel y como no, ¡ con más lluvia !, aunque calado casi más por la nula transpiración de la capa que por el diluvio que cae fuera, con humor. En plena cuesta aparecen caminantes extranjeros salidos de no se donde, como una sopa, calados, en camiseta, pantalón corto y una botellita de agua. Una de las peregrinas tiene la suerte de que alguno de nosotros lleve un poco de ropa, que nada le protegerá de la lluvia y menos del frio.

Al salir de la cuesta y cruzar el puente de la autopista, la cuesta por la que el camino discurre ya en pista, se suaviza. En un bosque cercano se oyen motosierras y crujidos de árboles. Pronto los dejamos atrás y el ruido cesa. Las nubes se deshacen por encima y deja de llover. Solo unos instantes se deja ver el cielo azul. Pero rápidamente y por momentos todo queda envuelto en una espesa bruma. Casi no hay visibilidad. Caminamos dos juntos. Son casi las 8 de la tarde a la altura del desvío a Castro Maior (otro lugar que visitar), donde nos detenemos a esperar a dos peregrinos "compañeros de cobertizo y almuerzo" que hace tiempo hemos perdido de vista. Recuerdo ese aislamiento, en medio de la nada, el silencio y esa paz, y el frescor de la bruma.

El Hospital de Bruma está casi completo y vuelve a llover. Benigno se afana por ir colocando a la gente. La peregrina de la cuesta ha logrado encontrar refugio allí y busca, tiritando, a quien le ha prestado la ropa, con una sonrisa helada aunque va entrando en calor junto a la chimenea,.... y junto a otros muchos. Para nosotros es todo un misterio como había llegado tan rápido pues se quedó atrás. Lo importante es que llegó. Allí la esperaba su hija. La etapa ha finalizado. Estamos a cobijo, en un albergue acogedor, recordando ya con nostalgia, las incidencias de la jornada, tras poner todo a secar con papeles de periódico.

Allí, en el Albergue de Bruma, una de las Peregrinas que iniciaron en Ferrol desiste de seguir caminando. Sus pies no le dejan. Pero su fuerza de voluntad no se disipa ni por un momento. Su Camino continúa, aunque de otro modo. Se las arregla para llegar a Sigüeiro y organizar una quedada con algún peregrino cómplice que no supimos quien es aunque todos intuimos quien pudo haber sido el compinche de tal confabulación. Allí espera y prepara una cena en lo que ahora es un albergue privado. Coincidimos, "misteriosamente", los 8 peregrinos de Pontedeume allí. Y... de nuevo en Santiago, llegando todos juntos. Entra a duras penas en Santiago por su propio pie desde Sigüeiro. En la Oficina del Peregrino, ella solo pidió que le sellaran la Credencial, no recogió la Compostela y no precisamente porque no se la hubiera ganado sino porque para ella el verdadero valor estaba en su Credencial y en sus sellos, como recuerdos de su experiencia: Fue su primer Camino.

Llegamos a la Catedral poco antes de la Misa del Peregrino. Alguien de la Oficina del Peregrino comenzaba a mencionar el número y la procedencia de los peregrinos que, como individuales, ese día llegaron a la tumba del Apóstol (y pasaron por la Oficina). Entre ellos, estaban los 8 peregrinos que desde El Ferrol entraron en Santiago por el Camino Inglés.

Era la primera mitad de Mayo del año 2013.

Buen Camino, Peregrinos !
5/5 estrellas
3 3
Rita
Rita 07/02/2017 17:13:55
0
Que hermosa narración. Me abruma lo intenso que suena todo ,ya incluso en el papel. Yo haré el camino Ingles en abril, junto a mi hermana, leer esta historia me llena de emoción y expectación ante lo que viviremos nosotras. Gracias por contarlo.
0
Sin avatar
xacobito 01/02/2017 17:03:24
0
Aaah si!! La dureza de la etapa ! Pues eso, que depende del estado fisico de cada cual y de las circunstancias... yo estuve muy ocupado disfrutándola con la lluvia, con niebla,... barro,... parando cada 7 km prácticamente. No tuve problemas con los piés. Con las botas si pues ellas llevaban un Camino muy largo y este más corto y el desgaste hizo que los contrafuertes me empezaran a hacer bastante daño en los tobillos. Cambiadas y asunto resuelto.

Realmente es una la dos etapas más exigentes pero creo que disfrutándola, y se disfruta de verdad, la dificultad queda en segundo plano. Era la primera mitad de Mayo. Con calor es peor.

Gracias a vosotros por tan cuidada web.

Buen Camino !
0
correjaco
correjaco 10/07/16 11:57:19
10
una de las etapas más completas por ser camino auténtico, para mi, después del Salvador y Primitivo por supuesto.
5/5 estrellas
1 0
Marisol Sabroso Remacha
Marisol Sabroso Remacha 04/07/16 14:33:15
00
es una etapa preciosa, pero os avisso rompepiernas¡¡¡¡¡
0 0
Marisol Sabroso Remacha
Marisol Sabroso Remacha 29/06/16 16:47:21
10
ahora al lado del albergue de Bruma ya hay un restaurante genial
1 0
Ruta relacionada
Localización
Mapa de la etapa
Localidades relacionadas
Perfil etapa
La Voz de Galicia La Voz de Asturias

Puntos de interese

Localidades | Albergues | Aloxamentos | Restaurantes | Guarnicionerías | Médicos | Puntos de interese | Talleres de bicicletas

Contactar | Politica de privacidade | Política de Cookies | | Aviso Legal | Autoría | Mapa Web

© Copyright LA VOZ DE GALICIA S.A. Polígono de Sabón, Arteixo, A Coruña (ESPAÑA) Inscrita no Rexistro Mercantil da Coruña no Tomo 2438 do Arquivo, Sección Xeral, aos folios 91 e seguintes, folla C-2141. CIF: A-15000649

Desenvolto e administrado por Hyliacom