Negreira-Olveiroa

El caminante observa en la bajada el Embalse da Fervenza

Sen dúbida esta é unha das etapas de maior beleza do percorrido a pesar de que a súa excesiva lonxitude poida deixar exhausto a máis de un e converter en interminables os últimos quilómetros. Unha opción é finalizar a xornada en Santa Mariña, transcorridos 20 quilómetros do inicio, aínda que o pequeno do enclave poida desanimar a máis dun a facelo. En todo caso, si se recomenda facer un alto neste núcleo con bares posto que, a continuación, e durante máis de 11 quilómetros non acharán novos servizos.

A etapa enlaza a comarca da Barcala, cos seus vales cheos de carballos e castiñeiros situados á beira do Camiño, coa do Xallas, caracterizada pola actividade gandeira. Coa presenza de multitude de pas eólicas ao fondo, os peregrinos afrontan unha xornada de suaves desniveis, sinxela no seu percorrido aínda que dura pola extensión. Unha etapa para tomarse con tranquilidade e gozar das amplas panorámicas verdes ou do Encoro da Fervenza, que se albisca na última parte. A meta, Olveiroa, é unha aldea de hórreos centenarios que desde hai unha década apostou polo Camiño e por rehabilitar as súas construcións. Na actualidade é un núcleo renovado, cun patrimonio restaurado e enfocado aos peregrinos.

A etapa (33 quilómetros)

O itinerario parte do centro de Negreira. Con todo, todos aqueles camiñantes que teñan durmido no albergue público, situado nos arredores do núcleo, xa terán cuberto na etapa anterior os seus primeiros tramos. Tras percorrer a avenida de Santiago débese virar á esquerda e continuar en descenso pola estrada de San Mauro (antigo Camiño Real). Os camiñantes pasarán, acto seguido, por baixo dunha triplo arcada que comunica a propia capela de San Mauro (século XVIII) co pazo de Cotón, impoñente construción medieval e principal monumento da vila.

Xa alén exceden a praza do Cotón e inician ascenso, tras salvar o río Barcala, pola estrada DP-5601 que dirixe aos camiñantes ata o núcleo de Negreira, onde se localiza o albergue público. Con todo, a vía milenaria (ben sinalizada cunha mouteira) desvía aos peregrinos un pouco antes cara á dereita. Encamíñanse entón cara a un cruceiro e cara á igrexa de San Xián (século XVIII). A continuación proseguen camiño sobre bo firme e entre casas con sinais xacobeos. Á altura da mouteira 66,820 vaise por un frondoso e belo bosque de carballos, que achega sombra aos viaxeiros e lévalles en leve ascenso ata o Alto da Cruz.

Tramos do antigo Camiño Real

Tras iso a vía desemboca nunha estrada que conduce ata a pequena aldea de Zas, onde se chega tras tomar un desvío á dereita. Entre hórreos e construcións con símbolos do Camiño avánzase ata un novo e longo carreiro, de preto de 4 quilómetros, que alterna moitos tramos de terra compacta e un número menor de asfalto. O traxecto, que deixa a man esquerda o núcleo de Camiño Real (cuxo nome derívase do itinerario orixinal a Fisterra), é un dos máis belos da ruta, un auténtico manto vexetal para gozar.

O peregrino ascende polo val da Barcala escoltado por carballos e castaños. Desta forma, e tras atravesar algunha estrada local, chégase a Rapote, pequeno núcleo cun banco para o descanso e contigua fonte de auga potable. De novo entre prados e bosques frondosos e, en xeral, sobre bo firme, afróntase un leve descenso e posterior ascenso ata chegar á Pena. Acto seguido, pasada a igrexa parroquial de San Mamede, o camiñante xa accede ao núcleo de Piaxe e, pouco despois, pode observar a man dereita un cruceiro ben conservado.

O camiñante afrontará a continuación un novo tramo por asfalto, sobre a estrada DP-5603, que lle levará en ascenso desde Portocamiño ata o núcleo de Cornovo, nun traxecto onde moitos viaxeiros non dubidan en inmortalizar co seu cámara os prados verdes que se abren cara á dereita en ampla panorámica. Tras deixar a man esquerda o cruzamento que leva ata Gorgal e Xallas, o peregrino abandona de novo o asfalto e entra por carreiros de terra que lle conducen ata unha pasarela que salva o rego de Forxán.

Albergue de Vilaserío

De novo entre piñeiros e eucaliptos retorna á estrada xa coñecida, a DP-5603, que lle conduce, nun tobogán, ata as inmediacións de Vilaserío, núcleo con servizos para peregrinos ao que se accede por un camiño que discorre pola esquerda da estrada. Adiantado a mouteira 54,977 retorna de novo o asfalto. O camiñante prosegue durante preto de 2 quilómetros pola marxe esquerda da xa mencionada DP-5603, estrada que avanza entre prados de gran presenza gandeira.

Tras unha longa recta en leve ascenso, unha mouteira e un cartel municipal xa desvían ao camiñante cara á dereita, cara ao núcleo de Cornado, último do concello de Negreira, con fonte á beira dunha marquesiña pero sen servizos para camiñantes. En ascenso, o viaxeiro di adeus ao lugar e accede a unha pista de terra de bo firme, con inicial repecho e posterior descenso, que desemboca de novo, un quilómetro despois, noutra estrada, a DP-5604. O viaxeiro prosegue rumbo durante menos de medio quilómetro pola dereita para escaparse do asfalto a man esquerda. A continuación, avanza por pistas forestais, derivadas da concentración parcelaria, e cun firme de terra e pedras que, tras un período de fortes choivas, pode acharse enlamado. A boa sinalización impide perderse nos cruces.

Tras case tres quilómetros por estes tramos, en sucesivas subidas e baixadas, alcánzase xa por asfalto a ponte sobre o río de Maroñas. Salvada a pequena canle, o camiñante circula xa polas Mariñas, aldea típica galega con dous belos hórreos e unha igrexa de finais do século XII á que non se achega a ruta. No núcleo anúncianse dúas casas de turismo rural, non situadas na propia sirga peregrina pero que si van recoller e a deixar de novo aos camiñantes ao trazado. Trátase de Casa Jurjo e o hotel rural Santa Eulalia. Nas inmediacións do lugar tamén se localiza o albergue Casa Pepa, con bar. O peregrino adianta tamén neste punto un cruceiro con pousadoiro (mesa de pedra que era parada obrigatoria nos enterros; sobre ela depositábase o féretro camiño do cemiterio mentres o cura rezaba un responso) e unha posterior área de descanso con bancos.

Pouco despois, chega a un perigoso cruzamento coa AC-400, estrada que hai que tomar cara á esquerda, en sentido Pino do Val / Muros. Atravésase con coidado e uns metros a continuación pásase o café Victoriano, con bar e bocadillos. Recoméndase encarecidamente a aqueles camiñantes carentes de provisións que fagan un alto no lugar xa que durante os próximos 11 quilómetros non acharán ningún novo servizo.

Tras a parada adiántase o albergue Antelo, co bar O Galego -onde poder tamén avituallarse-, así como tamén unha panadería e tómase un desvío por asfalto cara á dereita, ben sinalizado, que lle conduce cara a Bon Xesús e Gueima e, posteriormente, e tras un tramo que pica cara arriba, ata Vilar do Castro.

Polo Monte Aro

O Camiño sufriu unha alteración debido á propiedade dun terreo. Na actualidade xa non é posible cubrir a subida histórica ao Monte Aro polo que este se rodea pola dereita, ascendendo a súa vertente norte. No posterior descenso, convertido en tranquilo paseo, albíscase a man dereita o encoro da Fervenza e unha bela panorámica dos vales do Xallas. O encoro, construído a finais da década dos 70 sobre o curso medio do río Xallas, está destinado ao abastecemento de auga á empresa que o xestiona, Ferroatlántica. Tamén se utiliza como reserva de auga da comarca e como couto de pesca.

Por esta mesma pista veciñal, de bo firme, alcánzanse novos núcleos rurais sen servizos para camiñantes como Campo Valado, Porteliñas ou Abeleiroas. Distintos sinais cos nomes dos núcleos axudan a que o peregrino se sitúe, algo que non sucede en todas as rutas. A ruta continúa polo mesmo carreiro e aproxímase ata a igrexa de San Cristóbal de Corzón, unha sinxela construción dunha soa nave cuberta con armadura de madeira e na que destacan os retablos, tanto os laterais de estilo barroco como o maior, de formas neoclásicas. Na contorna localízase un belo cruceiro.

O peregrino retoma camiño por unha recta de pouco máis dun quilómetro que lle achega ata o núcleo de Mollón. Á etapa xa lle queda só a recta final. Xira entón á dereita e enlaza con outra estrada que lle sitúa nas inmediacións do río Xallas, caudal con peso histórico que serve de transición entre os concellos de Mazaricos -polo que viña- e Dumbría. A sobresaínte ponte que dá nome ao núcleo -Ponte Olveiroa- data dos séculos XVII e XVIII. Trátase dunha construción de boa cantería, que presenta un ancho duns cinco metros e tres arcos de medio punto.

Ponte Olveiroa

O lugar, Ponte Olveiroa, foi escenario dun enfrontamento entre os labregos galegos e as tropas napoleónicas que avanzaban pola ponte camiño de Cee e Corcubión. Os galegos, mal organizados e armados, quixeron facerlles fronte pero caeron derrotados o 12 de abril de 1809. Pouco despois de exceder a ponte o peregrino, xa sedento, localiza un completo complexo con albergue e restaurante (O Refuxio da Ponte), e con xardín e mesas exteriores, que serve comidas e avituallamientos ao longo de todo o día.

Enfronte, alén da estrada, os camiñantes dispoñen de mesas para comer ao aire libre. Para completar a xornada, os camiñantes deberán proseguir rumbo pola beiravía de mínima anchura da DP-3404, estrada que enlaza Ponte Olveiroa e Olveiroa. Pouco despois do esperanzador cartel que xa indica a meta desvíanse á esquerda para entrar ao centro do tranquilo pobo, cuxa vida tan só se ve alterada pola peregrinaxe diaria. O núcleo aínda conserva o trazado medieval das súas rúas e construcións. Na recta de entrada xa se localizan os primeiros servizos para camiñantes.