Navarrete

Navarrete ©Panoramio Carlos Sieiro del Nido

Menos dun quilómetro antes de chegar a Navarrete ao camiñante sorpréndenlle as ruínas do antigo Hospital de San Juan de Acre, fundado cara a 1185 como albergue e auxilio de peregrinos. Unhas escavacións arqueolóxicas realizadas en 1990 permitiron localizar os muros principais do antigo hospital, que contaba cunha gran igrexa con planta de cruz latina e torre cilíndrica con escaleira de caracol.

As súas xanelas e portada consérvanse porque foron desmontadas pieda a pedra a finais do século XIX para ser reutilizadas como porta do cemiterio da localidade (que se contemplará á saída do núcleo urbano). Xa no propio enclave a primeira rúa coa que se atopan os peregrinos é a da Cruz, onde poderán contemplar baixo uns soportais un belo capitel románico que representa o combate entre o xigante Ferragut e Roldán, o cal procede dunha das ermidas desaparecidas (este enfrontamento lendario lémbrase no percorrido da etapa entre Logroño e Nájera). Xa na rúa Maior, auténtica rúa-camiño con distintos servizos para os camiñantes, poderanse observar edificios con portadas de sillería dos séculos XVII e XVIII  así como distintos símbolos xacobeos que adornan xanelas, balcóns e escudos.

Gran atención merece a igrexa parroquial, de mediados do século XVI, e que se haxa baixo a advocación da Asunción da Virxe. O seu retablo maior, con columnas salomónicas douradas, convérteno nun dos mellores do barroco rioxano. Como outros recunchos a contemplar na localidade sitúanse a alhóndiga e a costa do Caño, co monumento ao oleiro. Un cántaro homenaxea o traballo artesán dos distintos talleres.

Na saída do núcleo o camiñante pasará por diante do conxunto de cemiterio e ermida cuxa porta románica flanqueada por dúas xanelas do mesmo estilo pertencía orixinariamente ao Hospital de San Juan de Acre. As pedras foron trasladadas unha a unha, reconstruíndose no seu novo emprazamento a finais do século XIX. Son rechamantes as escenas representadas nos capiteis, con sirenas aladas, un torneo de cabaleiros ou a loita entre San Jorge e un dragón.

Nun deles, por exemplo, aprécianse dous personaxes sedentes. Un alza a copa mentres outro come e suxeita un bordón. Hai quen identifica esta escena con pasaxes vitais dos peregrinos mentres que, para outros estudiosos, son pastores quen protagonizan estas secuencias. Antes de continuar andaina, moitos romeus detéñense, ademais, a ler a placa que se acha sobre o conxunto. Con ela quíxose render homenaxe a todos os camiñantes mortos no seu periplo cara a Santiago e, de forma especial, a Alice de Crae, falecida en 1986.