A Gudiña-Verín

En contra do que poida parecer, esta variante da Vía de a Prata que discorre cara a Verín é agradecida para o camiñante con moitos kilómetros de pistas de terra. A autovía e a estrada nacional discorren próximas, case en paralelo -é más, o percorrido crúzaas en varias ocasións-, pero iso non lle resta puntos á xornada.

O principal hándicap é a sua extensión (37 kilómetros). Os peregrinos podrán, de todos os xeitos, facer un alto na Igrexa (Trasestrada, concello de Riós), pasado As Vendas dá Barreira, onde o Centro de Interpretación dá Casteña foi rehabilitado como albergue, nun recinto, además, de gran beleza. Aún así, nos lugares intermedios desta etapa, que circula por catro concellos, non hai case servizos para camiñantes polo que a todos aqueles que se vexan con forzas para terminala recoméndaselles completala. Verín, auténtica encrucillada de camiños xacobeos, espéralles.

A etapa (37 kilómetros)

Os peregrinos que desexen proseguir por esta variante deberán elixir na praza Maior de A Gudiña, lugar onde se bifurcan as dúas alternativas que se dirixen cara a Laza e Verín, o camiño da esquerda. Unhas señales xa indican que os camiñantes que se decanten por esta opción cubrirán 33 kilómetros extra para chegar a Santiago. A rúa dá Igrexa lles sitúa diante da propia igrexa de San Martiñou, capela construída ao longo dos séculos XVII e XVIII e que conta cunha interesante fachada a modo de frontón. Acto seguido, outro indicativo xa destaca un tramo común coa N-525, estrada que no tramo urbano coincide coa avenida do Beato Sebastián de Aparicio. En ambas as beirarrúas os camiñantes atoparán sucesivos servizos, como talleres, bares, restaurantes ou aloxamentos.

Non será ata que cheguen á altura do Hotel Relojero cando atopen outro mojón xacobeo que lles guiará de novo pola nacional. Sáese desta forma do término municipal da Gudiña e percórrese polo asfalto preto un kilómetro. Después, unha señao conduce aos peregrinos cara á dereita por unha pista de terra que arrinca en paralelo á nacional e que logo discorre nun tobogán, con baixadas -algunhas pronunciadas-, subidas e llaneos por Ou Lombo do Mirón. Tras un repecho por estas pistas de terra escura, agradables para camiñar, alcánzase o mojón 224,706, co que o peregrino xa cubrió o primeiros catro kilómetros do itinerario. A vía se desvía entón en baixada e cara á dereita por outro camiño de terra, más estreito e pedregoso.

Aos poucos penétrase na parroquia de San Mamede de Pentes e discorre por detrás do lugar de Ou Mesón do Purrián. Dobre señalización en Erosa Metros a continuación o Camiño non pode evitar o contacto co asfalto e regresa á nacional. Discorre pola súa marxe dereita e, case un kilómetro después, deixa a man esquerda unha gasolineira e o contiguo hotel-restaurante-asador Mesón de Erosa, con tenda de produtos básicos, unha boa opción de avituallamiento.

Neste punto os peregrinos non deberán despistarse ante a dobre señalización xacobea. Unha primeira indicación convídalles a cubrir unha curva cara á dereita e proseguir en descenso ata o propio núcleo de Erosa mentres que unha segunda lles guía de fronte pola nacional. Esta é a opción que se debe seguir se se quere continuar cara a Verín. O outro cartel fai referencia a un desvíou alternativo proposto por Adif para a etapa A Gudiña-Laza.

A Gudiña

O elevado tránsito de camións pola pista que parte da Gudiña llevó á compañía ferroviaria a aconsellar aos camiñantes saír do núcleo polo itinerario de Verín e enlazar desde Erosa co camiño orixinal. Neste caso, por tanto, os peregrinos continúan de fronte pola nacional e adiantan varias mouteiras que se suceden a ambas as beiravías. Déixase a man esquerda o desvíou a Pentes, a man dereita un novo bar con bocadillos e, metros a continuación, coróase o Alto dá Mesón de Erosa (a 895 metros de altitude).

Os viaxeiros continúan polo arcén dereito e afrontan unha continuada baixada con curvas pola nacional. Metros a continuación unha señao xa lles desvía cara a un camiño de terra a man esquerda que avanza entre árboles. Esta pista vai morrer xunto a un viaduto da A-52, o coñecido como viaduto sobre o ríou Ribeiriña. Nun primeiro momento este non se atravesa. O camiño dá unha curva antes de chegar á autovía e enfila en descenso cara á N-525 pero este asfalto tampouco se toca porque, xusto antes, xira á esquerda, salva o ríou e, agora sí, retrocédese para pasar por baixo da autovía.

Tras iso un carreiro, que sitúá o camiño no término de San Lourenzo de Pentes, ascende pola marxe esquerda desta estrada. Séguese así durante pouco más de kilómetro e medio ata que a vía volve atoparse coa estrada nacional. O mojón 217,973 conduce aos camiñantes polo arcén pero tan só durante un breve tramo porque, acto seguido, volve desviar cara á esquerda por pistas de terra. Tras esta travesía descende de novo á nacional, nun punto en que a vía despide ao concello da Gudiña e dá a benvida a Riós. Cruza a estrada e penétrase por outro carreiro de terra, ascendente e con curvas, rodeado de vegetación baixa, e que vai desembocar na estrada OU-142. Esta pista segue o seu curso polo Alto do Castrelos.

A continuación, enfila un forte descenso e aproxímase ao viaduto do Mente, situado a 345 metros de altitude e que salva o ríou de mesmo nome. Os peregrinos pasan por baixo do viaduto e poñen rumbo por novas pistas cara ao Navallo. Chegada a Vendas dá Barreira Accédese a este núcleo pola parte traseira e se continúa de fronte ata que se excede unha fonte con motivos xacobeos. Será entón cando se tome a man dereita unha pista de cemento e grava miúda que prosegue próxima á autovía. O viaxeiro adianta neste punto o mojón 212,028.

Tras dous kilómetros por este tramo, e xa de novo na N-525, chégase a Vendas dá Barreira, un dos maiores núcleos atravesados na etapa. Nela os peregrinos localizarán diversos servizos, como algunha tenda. De todos os xeitos, quen desexe comer algo deberán seguir pola nacional ata o inmediato lugar das Ferreiras, onde se localizan restaurantes e panaderías. Iso sí, o camiño xa se desvía antes de chegar a este enclave.

Nas Vendas os camiñantes podrán visitar a capela barroca de San Mauro (século XVIII) e a pila bautismal situada no seu exterior. A vía cruza o pobo pola nacional, salva por encima a autovía, adianta o cartel do kilómetro 149 da N-525 e, case no alto dun ascenso, se desvía de o asfalto cara á dereita por un bonito carreiro rodeado de árboles. Este camiño dá á súa vez a unha pista de cemento descendente, onde se sitúao mojón 208,646, que conduce aos camiñantes cara á dereita.

Tras case kilómetro e medio de percorrido en baixada, e con curvas, alcánzase A Veiguiña, pequeñou núcleo rural cun muíño ben reconstruído e un forno. Tras un xiro á esquerda os peregrinos acceden á parroquia de Trasestrada, cuxo nomee probablemente fai mención á presenza de camiños ou vías. Será neste punto, aínda que un pouco más elevado da vía, no lugar da Igrexa, onde se localiza a igrexa de San Estevo, cun gran retablo barroco, e o contiguo Centro de Interpretación dá Casteña. Este recinto, unha eficaz rehabilitación da antiga casa reitoral, conta cunha gran beleza exterior. Pero, además, é o lugar que foi rehabilitado como albergue para peregrinos. En él os visitantes reciben información das distintas rutas que hai no concello de Riós (como a Ruta Europa dá Casteña) e do propio camiño xacobeo.

Polo alto de Fumaces

Verín

Quen decida continuar camiño, regresarán á vaguada por onde discorre a vía, e pondrán rumbo cara a péqueaña aldea rural de Sarreaus e, acto seguido, e por un carreiro de terra, cara a San Pedro de Trasverea. O rápido deambular lévalles a continuación en ascenso ata Mirós, onde unha señao xacobea lles desvía de a estrada que atravesa o pobo cara á dereita. De sobresaliente se podría cualificar o traxecto que arrinca a continuación, por un carreiro de terra en subida que tanto avanza rodeado de árboles como más despexado de vegetación.

A medida que se elevan ata os pouco más de 900 metros de altitude os camiñantes podrán ir recreándose nas panorámicas da zona. Cuberto este tramo descéndese aos poucos ata Fumaces, cuxo cemiterio, que serve como símbolo de referencia, queda á dereita. Nesta pequeña aldea os camiñantes poden visitar a igrexa de Santa María de Fumaces, cunha elegante fachada e unha fina espadaña. A capela foi construída por suscripción popular. Unha pista guía acto seguido aos peregrinos cara á estrada nacional, que se segue de fronte. A esta altura restan 10 kilómetros ata Verín por estrada. O mojón 198,422 indícalles aos camiñantes que crucen cara ao arcén esquerdo e continúen travesía por él.

Tras case outro kilómetro por este percorrido unha pista de terra esquiva momentáneamente o asfalto por un tramo ascendente e descendente que, 300 metros a continuación, devólvelles ao mesmo. Mentres a vía penétrase brevemente no concello de Vilardevós, outro carreiro desvíá os peregrinos cara á esquerda por onde discorren case en paralelo á estrada nacional. Prosegue desta forma ata chegar a un área de servizo ben dotada -con mesas descubertas- e situada ao pé da N-525. Unha pista conéctaa de novo con esta estrada.

A continuación repítese o mesmo movemento cun carreiro de terra que guíá os peregrinos cara á esquerda e, agora sí, afástaos do asfalto ata a chegada a Verín. A zona pola que avanzan adoita verse moi afectada polos incendios estivais. Tras case dous kilómetros a vía desemboca na nacional, á entrada da localidade. A ambos os dous lados sucédense talleres –que poden sacar dunha urxencia a algún ciclista-, algún restaurante e a sede da Cruz Vermella. Ao centro de Verín accédese por un andadero paralelo á avenida de Castela.

En bicicleta

A etapa pode cubrirse sen problemas polo camiño oficial. É más, hai moitos ciclistas que prefiren esta alternativa que o itinerario cara a Laza pola facilidade de discorrer pola estrada nacional e polas pistas paralelas que o atravesan.