Caldas-Padrón

Peregrinos en Valga / Fotografía de Martina Miser

Desde a vila termal de Caldas de Reis ata a meta median tan só 18 kilómetros, pero co consentimento da súa irmá pequeña Herbón, a importancia histórica de Padrón, así como a gran cantidade de servizos que ofrece, provocan que se converta en final de etapa case obrigado. De novo, etapa rápida, e á vez, bonita. O único lunar, os cruces coa eterna N-550.

A etapa

O peregrino despídese de Caldas en ascenso, a través da N-550. En breve nace unha estreita pista parcheada que deberá seguir no seu camiño a Santiago. Desde este momento espéralle un traxecto de cinco kilómetros apartado do tráfico nos que non resulta posible parar a gozar dun bo almorzo.

Neste tramo de bosque autóctono altérnase o firme empedrado con metros de asfalto, grava miúda e terra. A tendencia sempre é a gañar altura, cunha combinación de falsos chairos e repechos. O romeu non debe desconfiar das frechas verdes, xa que ao longo desta xornada servirlleán de gran axuda para alcanzar Padrón. A parroquia de Carracedo (farmacia, casas de comidas e panadería) abraza a estrada nacional.

Seguindo o Camiño, alén da N-550 o peregrino atópase coa igrexa barroca de Santa María, custodiada por un muro baixo e unha parella de palmeiras. Sen abandonar o asfalto, o camiñante volve atopar cun perigoso cruzamento en Casalderrique, lugar que dá paso ao concello de Valga.

Ao seu paso por Valga o Camiño transcorre próximo a pequeñvos núcleos. En moitos deles non chega a penetrar, pero o peregrino debe ser consciente de que en caso de necesidade,  desviándose uns metros en determinados puntos da ruta tendrá acceso a comida e cama. Así llo harán saber a cantidade de indicadores que permanecen ao longo do Camiño.

Tras salvar o ríou Louro e un paso elevado sobre a autoestrada, os romeus afrontan outro dos tramos más especiais da etapa: oculto tras a vegetación do bosque e en continuo descenso en paralelo ao ríou Valga ata chegar a cruzalo, xusto antes de penetrarse en San Miguel de Valga.

O bispo Guerra Campos defende que a pequeña capela baixo advocación de San Mamede que se atopa en Vos Martores, no propio concello de Valga, aínda que afastada do paso do Camiño de Santiago, podría corresponder ao lugar do sepulcro de Prisciliano. 

Prisciliano foi un bispo do século IV condenado á morte por hereje por non acatar os dogmas da Igrexa. Entre outras cousas defendió  o celibato (por entón non practicado) e a pobreza voluntaria. O lugar no que descansan os seus restos non está claro, aínda que o hagiógrafo Louis Duchesne sugirió a principios do XX que o sepulcro destinado ao Apóstol podría estar a albergar os seus ósos.

A igrexa parroquial, que sí atópase no propio Camiño, de estilo neoclásico, conta cunha torre-campanario situada no medio da fachada. Un pouco más adiante atópase o autoservizo San Miguel, con servizo de café-bar. A ruta introdúcese por unha senda antes de cruzar Cimadevila  e Fontelo, dous pequeñas aldeas, pegadas, sen servizos para os romeus.

En descenso, o peregrino accede ata o Camiñou de Regadeíou, lugar desde o que se comezan a apreciar os fumes desprendidos pola fábrica da empresa Finsa, en pleno Ulla, ríou que serve de fronteira entre as provincias de Pontevedra e A Coruña e á súa vez entre os concellos de Pontecesures e Padrón. O peregrino atravesa Infesta, lugar de Pontecesures no que se atopa un peculiar establecemento hostaleiro. 

O restaurante A Mesa dá Pedra é propiedade da Asociación de Amigos do Camiño de Santiago na internet. Serven manxares da terra. O prezo para pagar é o que o peregrino estime oportuno, aínda que se calcula ao redor dos 7 euros. Os que non dispoñan de diñeiro sempre podrán colaborar no horto ou na cociña.

A decoración da entrada non pasa desapercibida, polo que ningún romeu tendrá problemas en dar con este local de espíritu hospitalario. Ao pasar o centro de enseñanza, a man dereita, atópase o albergue da Xunta. Un pouco más adiante, de novo a beiras da N-550,  nunha especia de humilde miradoiro, se  atopa  unha dobre indicación oficial.

Os peregrinos que prefiran evitar a estrada deben coller á dereita. Os que opten polo perigoso arcén só aforrarseán un puñado de metros. A salvo do tráfico, e só uns pasos más adiante, un par de  pedras xigantes marcan en vermello a dirección cara á variante de Herbón. O Camiño a Santiago por Padrón está señalizado cunha frecha amarela, á esquerda. O peregrino debe salvar un paso a nivel con barreiras e ascender ata a altura da N-550 (esta vez sen alternativa). Pola ponte sobre o Ulla os romeus atravesarán cara á outra beira do Ulla, corrente de auga que remontaron os discípulos do apóstol para salvagardar os seus restos.

Padrón

Xa no concello de Padrón, o Camiño de Santiago penetra ata o centro da localidade a beiras do Sar desembocando no campo de fútbol do Flavia, o equipo local, cuxa chaira  acolle cada domingo uno dos mercadillos más famosos de Galicia. Variante de Herbón Todos aqueles peregrinos que desexen facer noite en Herbón, no canto de en Padrón, deberán seguir outro camiño desde Pontecesures.

Primeiro tomarán á dereita a rúa Cantillo e xa avanzarán cara á aldea de Cortiñas.Descéndese entón ata o ríou Ulla e proséguese a continuación por un bosque que salva primeiro por baixo un viaduto da autoestrada AP-9 e, a continuación, cruza dúas ponte sobre o ríou.

Poucos metros después o peregrino xa alcanza o mosteiro franciscano de Herbón, fundado no añou 1396, onde también sitúase o albergue, xestionado por hospitaleros voluntarios da Asociación Galega de Amigos do Camiñou de Santiago. Este centro relixioso ha tido diversas etapas e labores ao longo destes 6 séculos. Foi colexio de misioneiros, cárcel para os liberais (século XIX) e seminario menor rexido polo arcebispado de Santiago. De 1931 a 1995 foi convento e colexio, entrando en decadencia vocacional a partir de entón. 

Nos últimos añvos se llenó de vida grazas aos convenios ?rmados con distintas entidades de índole social e cultural, con todo, en agosto do 2013 se informó que, debido aos últimos cambios nas casas franciscanas de Galicia, o mosteiro quedaría sen frades ante o traslado dos dous últimos destinados en Herbón. Aos pais franciscanos desta institución débese a introducción en Galicia do coñecido pemento de Padrón. Os oríxenes do cultivo están nas sementes traídás de América polos frades no século XVI.

Como outras visitas recomendables en Herbón están a igrexa románica dunha soa nave mandada construír polo arcebispo Xelmírez, na segunda metade do século XII, e que destaca pola súa altura, e, xa xunto ao ríou, as barcas coñecidas como "pesqueiras" da lamprea (un dos grandes manxares da zona).

Estas "pesqueiras" remóntanse á épouca romana e todavía conservan as antigas artes de pesca. Con elas péscase de febreiro a maio -excepto sábados e domingos-, desde as 20.00 horas ás 08.00 horas. Foron explotadas polo cabido de Iria ata o século XX. Na actualidade pertencen a veciños de Herbón.

Para proseguir cara a Padrón habrá que seguir a estrada que avanza xunto aos invernadoiros onde se cultivan os coñecementos pementos. Ao chegar a unha escola deberseá enlazar coa estrada AC-242. Tras novos cruces con asfalto e coa vía férrea chégase ao lugar da Matanza, onde se sitúa cásaa-museo Roseiraía de Castro. Avánzase pola avenida da Estación e xa se chega ao centro de Padrón.

En bicicleta

Salvo os tramos en común coa N-550 e os cruces da mesma, algúns realmente perigosos, sen complicacións. En épouca de choivas algún tramo pode estar embarrado.