Cando, como e desde onde

@ Álvaro Ballesteros

No verán, desde O Cebreiro a pé. En Semana Santa, con saída en Irún en bicicleta. Ou dacabalo, pola Vía da Prata, nos primeiros días de primavera. Segundo as compostelas expedidas ata xuño do 2013, o perfil do peregrino sería o dun traballador alemán de entre 30 e 60 anos que no verán comeza a percorrer a pé o Camiño Francés desde Sarria por motivos relixiosos ou culturais. Con todo, o Camiño de Santiago permanece aberto durante todo o ano e ofrece infinitas posibilidades, en Vivecamino.com estamos seguros diso. Desde Sarria, mínimo a pé para obter o diploma que acredita como peregrino, ata Nordkapp (Noruega ), o punto máis setentrional de Europa, lugar desde onde emprenderon a súa camiñada dous mozos galegos no 2010. Pero ademais do Camiño Francés, o máis popular, con cada unha das súas variantes, cada ano miles de peregrinos inician a súa aventura desde todos os confíns do planeta.

Cando percorrer o Camiño

A época máis habitual para as peregrinacións contemporáneas é o verán. O Camiño de Santiago vístese de gala. Os albergues privados e os bares dos pobos do Camiño reabren as súas portas, as oficinas de información e turismo que non funcionan durante todo o curso levantan as súas persianas e o ambiente que se respira durante a ruta é o máis parecido a unha festa.

Tamén é certo que realizar o Camiño de Santiago, especialmente o Francés, ten os seus inconvenientes. É nesta época cando os termómetros alcanzan as maiores temperaturas, polo que son necesarios as madrugas, e nalgunhas zonas prodúcese unha especie de masificación que converte o labor de atopar praza nun albergue nunha loita contra o crono. O que pretenda evitar aglomeracións ten a posibilidade de realizar outro Camiño con total capacidade para abastecer as necesidades dos romeus.

Roncesvalles

Os obstáculos de mal tempo

O inverno e o outono presentan obstáculos. Antes era residual a presenza de romeus durante esta época do ano, pero coa globalización do Camiño (o último ano chegaron peregrinos de 156 nacionalidades distintas) cada persoa lánzase a camiñar cando a súa axenda e a súa vida llo permiten. Pero o frío e a choiva, unidos á falta de soporte nalgunhas zonas durante esta época, provoca que o Apóstolo reciba menos abrazos. O peregrino que busca chegar a Santiago sempre atopará unha ruta segura, pero convén ter en conta que nos espazos naturais máis complexos, como o paso dos Pireneos, a alianza entre o inverno, a falta de información e a mala sorte sempre se cobra algunha vítima.

Os peregrinos máis experimentados coinciden en que a primavera é a época ideal para completar o camiño ata Santiago de Compostela. As temperaturas extremas non adoitan facer acto de presenza, desaparecen as colas e hai suficientes compañeiros de viaxe.

Como facer o Camiño

A compostela só se concede a aqueles peregrinos que chegan a pé (máis de 100 quilómetros percorridos), dacabalo (100 quilómetros) e en bicicleta (200). O 82,2 % chegan camiñando, o 17,23 % en bicicleta e o 0,56 % dacabalo, sen esquecer ao meritorio 0,02 % que completan a ruta en cadeira de rodas.

Camiñar presenta moitas vantaxes, por iso é o medio favorito para a gran maioría dos peregrinos. Camiñando non existen as présas. O romeu goza de tempo para reflexionar mentres se deixa ir ata Santiago. É a forma máis sinxela para intercambiar experiencias, tanto con outros romeus como con veciños do lugar. Os camiñantes gozan máis das paisaxes. Ten a capacidade de consultar a guía mentres seguen avanzando e nos desniveis non sofren tanto como os ciclistas.

La bici como medio de transporte en el Camino

A bici, unha alternativa a considerar

Os peregrinos en bicicleta, os bicigrinos, teñen a capacidade de cubrir distancias máis amplas en menos tempo. Tamén teñen máis capacidade de manobra para achegarse a lugares de interese algo desviados do Camiño. Con todo, contan con varias dificultades, xa que non teñen preferencia nos albergues, deben prestar constante atención ao firme para non acabar polos chans e ao chegar a Santiago acabarán coa sensación de que o Camiño é costa arriba, xa que os descensos se completan nun dicir amén, mentres que coroar algunha cuíña custa un ril. Outro dos inconvenientes é que nalgunhas zonas resulta complicado atopar un taller para arranxar posibles avarías.

Ademais de que a lóxica invita a ter un cabalo e a gozar de certa destreza na montura para completar o Camiño de Santiago en cabalgadura, o labor de planificación previa multiplícase ata límites insospeitados. Nalgúns lugares resulta complicado atopar un sitio para que o animal teña alimento e pase a noite. Por iso convén iniciar a viaxe con todas as reservas necesarias, cun guion ao que haberá que intentar axustarse. O habitual é que a maioría dos peregrinos ecuestres completen o Camiño en grupos especializados.

A pesar de que estas tres modalidades son as únicas oficiais a ollos da Oficina de Acollida de Peregrinos, cada ano centos de aventureiros plántanse na praza do Obradoiro das formas máis insospeitadas. Coches, motocicletas, patíns, vehículos solares e un longo etcétera.

De onde comezar a nosa viaxe

Os peregrinos medievais emprendían viaxe desde as portas dos seus domicilios ata que lograban conectar con algunha das rutas máis habituais con destino a Santiago, xa máis dotadas. Na actualidade algúns romeus continúan regando esta tradición e inician a viaxe desde os seus domicilios. Con todo, aforrando tempo e enerxías, o habitual é que cada un busque o mellor xeito para achegarse ata aquel punto desde o que ten pensado comezar.

Factores a considerar

Existen varios factores que determinarán a elección dos peregrinos neste capítulo. O tempo do que dispón, a tranquilidade pretendida, coñecer vías novas, a fortaleza física, o diñeiro, etcétera. O punto de partida máis común é Sarria, principalmente por dúas razóns complementarias: é o lugar mínimo desde o que se obtén a compostela e a xente goza de pouco tempo libre. Con todo, cada vez son máis os romeus que inician a aventura desde o outro lado dos Pireneos, polo que completar o seu periplo ata Santiago lévalles ao redor dun mes.

Algúns peregrinos optan por completar a ruta por cursos, en función do tempo dispoñible. Así, un ano dedican unha semana a completar o tramo navarro e rioxano, para reemprender a viaxe ao curso seguinte desde o punto exacto no que o deixaron.

Ao longo dos últimos anos o Camiño experimentou tal evolución que incluso hai un gran número de peregrinos que empregan Santiago como liña de saída, en lugar de meta, e diríxense desde o Obradoiro ata Fisterra ou Cee.