Logroño

Reloj de Sol ©Panoramio Juanma232

Visitas recomendadas Os peregrinos aproxímanse a Logroño despois de deixar a man esquerda o monte Cantabria, un gran miradoiro sobre a cidade onde se comprobou a existencia de poboacións prerromanas. O barrio de San Antonio, e a estrada de Mendavia en particular, serven como antesala á capital rioxana, á que acceden pola ponte de Pedra, un dos símbolos do enclave.

Antes de cruzar este paso deixan a man dereita a Casa das Ciencias, antigo matadoiro municipal e na actualidade centro temático con diversas mostras. A ponte de Pedra é dun do catro pontes que atravesan o río Ebro ao seu paso pola cidade. Terminada en 1884, levantouse sobre a estrutura do que existía no lugar con anterioridade e que era coñecido como o de San Juan de Ortega, santo construtor do camiño ao que tamén se lle dedicou unha capela que existía na súa marxe esquerda.

Crese que este discípulo de santo Domingo de la Calzada foi o que levantou a ponte orixinal. Xa na outra marxe a ruta xacobea avanza pola rúa Ruavieja, a rúa máis antiga do nomenclátor logroñés, que explica, paso por paso, toda a importancia que tivo e aínda ten o Camiño Francés nesta cidade. Sinais amarelos situados sobre os lastros guiarán aos romeus por este itinerario. A primeira parada da rúa está na ermida de San Gregorio -este santo, bispo de Ostia, tiña como discípulos a santo Domingo de la Calzada e a san Juan de Ortega-,

reconstruída na contorna do lugar que ocupaba a orixinal. Tamén ao principio os camiñantes atópanse coa igrexa imperial de Santa María del Palacio, próxima ao albergue, levantada entre os séculos XII e XIII sobre outro templo fundado pola Orde do Santo Sepulcro. A súa torre é coñecida como a agulla e converteuse nun dos símbolos arquitectónicos máis coñecidos da cidade.

A partir das cunchas gravadas no chan o romeu adiantará o coñecido como calado de San Gregorio, unha das moitas adegas subterráneas da capital. No centro histórico logroñés abundan os vestixios de antigas infraestruturas vitivinícolas, nalgúns casos restauradas e abertas ao público como visita ou adecuadas a outros usos culturais, e noutros casos aínda ocultas baixo os edificios. Como curiosidade, cabe destacar que no século XVI impediuse o paso de carruaxes herrados pola rúa Ruavieja, para non perturbar o repouso dos viños que se elaboraban debaixo. Atravesada a rúa Sagasta, o percorrido desemboca na praza da Oca, lugar que invoca as relacións esotéricas do Camiño Francés e este coñecido xogo.

Na praza os camiñantes atoparanse cun taboleiro xigante con dados incluídos, aínda que non para xogar, no que os motivos habituais substituíronse polos pobos que atravesa a ruta xacobea. Hai quen atribúe aos templarios a invención deste Camiño da Oca que, supostamente, gardaría relación co Camiño de Santiago. O taboleiro sería unha guía non escrita do trazado xacobeo relacionado coa Orde do Amorne. Quen o cren así tamén atopan un certo paralelismo entre a función de sentinelas dos santos lugares que tiñan os templarios e a función de gardián coa que antes eran usadas as ocas, moi escandalosas en presenza de estraños.

Á esquerda da praza sitúase a coñecida como fonte do Peregrino e ao seu lado a igrexa de Santiago, coa súa fachada barroca e o seu impetuoso Santiago Matamoros na portada. A historia lembra como foi un discípulo do Apóstolo, Arcadio, quen construíu un primeiro templo neste lugar en honra a Santiago. Esa primeira igrexa foi ampliada con posterioridade e destruída por un incendio en 1500. A actual empeza a levantarse xusto despois.

No seu interior, de única nave, os peregrinos contemplarán un retablo coa imaxe do Apóstolo durante a batalla de Clavijo e unha imaxe da Virxe da Esperanza, patroa de Logroño. Desde a torre de Santiago, de 40 metros de altura, contémplanse boas vistas da cidade. Neste templo celebráronse reunións do concello de Logroño. Tamén se utilizou como arquivo municipal. Pódese visitar de luns a domingo de 8.15 a 13.15 e de 18.30 a 20.00 horas. O peregrino enfila acto seguido a rúa Barriocepo e, tras chegar á praza do Parlamento e observar o impoñente Parlamento da Rioxa, que ocupa o antigo convento da Mercé, encamíñase cara á porta do Revellín, antigamente coñecida como porta do Camiño, chamada así porque por ela abandonaban a cidade antiga os peregrinos.

Do século XVI, está rematada polo escudo de Carlos V. Sálvase un foso por unha ponte e continúase pola rúa Once de Xuño para dirixirse, acto seguido, á praza Alférez Provisional e xa cara á saída da cidade. Como outras visitas imprescindibles dentro do casco antigo, aínda que non na propia sirga peregrina, están a igrexa de San Bartolomé (século XII), na que destaca a súa tímpano da súa portada de estilo protogótico e a torre de estilo mudéjar; o edificio do mercado de abastos, levantado en 1929; e, sobre todo, a concatedral de Santa María da Redonda (séculos XVI-XVIII), coa súa monumental portada e as súas torres xemelgas do século XVII. No seu interior destaca o coro e na girola, un pequeno cadro da crucifixión atribuído a Miguel Anxo. Pódese visitar os luns de 10.00 a 11.00 e de 16.00 a 17.00 horas e o resto dos días, de 9.00 a 13.00 e de 18.00 a 20.00 horas.

Visita a adegas En Logroño ou nas súas proximidades hai varias adegas visitables, con cita previa. Trátase de Adegas Campoviejo, Adegas Darien, Adegas Franco Españolas, Adegas Marqués de Murrieta, Adegas Marqués de Vargas, Adegas Olarra, Adegas Ontañón, Adegas Viña Ijalba.  Unha visita ao castelo de Clavijo Aínda que apartado da ruta e a 15 quilómetros de Logroño, unha visita que moitos romeus realizaron ao longo dos séculos é a do castelo de Clavijo, unha fortaleza e unha paraxe de gran simbolismo entre as lendas xacobeas.

É alí onde a memoria popular sitúa a batalla de Clavijo, unha das máis soadas da Reconquista, dirixida polo rei Ramiro I de Asturias contra os musulmáns. O enfrontamento tería a súa orixe na negativa do monarca a seguir pagando tributos aos emires árabes, sobre todo, o vergoñoso tributo dos cen doncelas, que debían ser entregadas anualmente ao emir de Córdoba en virtude dun pacto de non agresión.

A tradición avala a aparición no combate do apóstolo Santiago sobre un cabalo branco en apoio das hostes cristiás, o que decantaría a batalla a favor deste lado. En agradecemento, Ramiro I concedeu o 25 de maio do ano 834 o voto de Santiago, polo que se obrigaba aos campesiños do país a pagar un diezmo á catedral de Santiago. Esta lenda confirma ao apóstolo como símbolo do combate contra o islam, o que avala a súa imaxe como Santiago Matamoros.

No pobo de Sorzano, próximo a Clavijo, celébrase en maio a procesión dos Cen Doncelas, nas que varias novas, vestidas de branco e con ramos de acivro, manteñen vivo o recordo daquel tributo. Na localidade de Albelda de Iregua existiu hai séculos o mosteiro de San Martín, onde está documentado o primeiro peregrino a Santiago de nome coñecido. Trátase de Gondescalco, un bispo francés que no ano 950, mentres peregrinaba cara a Compostela, detívose nese mosteiro a encargar a copia dun libro. Ese manuscrito consérvase na actualidade na Biblioteca Nacional de París.